Rząd ogranicza dostęp nieubezpieczonych Ukraińców do świadczeń medycznych

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opracowało nowelizację ustawy, która ma na celu weryfikację prawa do świadczeń medycznych dla cudzoziemców, w tym obywateli Ukrainy. Projekt, który został zatwierdzony przez Stały Komitet Rady Ministrów, zakłada znaczące ograniczenia świadczeń dla tej grupy, zwłaszcza dla osób nieubezpieczonych.

Do tej pory finansowanie leczenia obywateli Ukrainy odbywało się z budżetu państwa, a nie ze składek Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Koszty te były regulowane przez NFZ oraz Fundusz Pomocy, utworzony przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Ukraińcy legalnie przebywający w Polsce po 24 lutego 2022 roku mogli korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej na równi z polskimi obywatelami, pod warunkiem potwierdzenia statusu legalnego pobytu, np. przez numer PESEL.

Nowy projekt przewiduje, że katalog świadczeń medycznych zostanie ograniczony tylko do 11 wybranych rodzajów usług medycznych dla nieubezpieczonych obywateli Ukrainy. Wśród nich znajdą się m.in. leczenie uzdrowiskowe, rehabilitacja, stomatologia, refundacja leków oraz zabiegi endoprotezoplastyki. Resort wyjaśnia, że celem jest ograniczenie wydatków oraz złagodzenie obciążenia dla polskich ubezpieczonych pacjentów.

Co ważne, ograniczenia nie będą dotyczyć dzieci poniżej 18 roku życia oraz osób posiadających ubezpieczenie zdrowotne. Ministerstwo Zdrowia zaproponowało również, aby osoby, które ukończą pełnoletność w trakcie leczenia, mogły swoje leczenie kontynuować. Ponadto prawo do świadczeń zachowają osoby poszkodowane w wyniku działań wojennych na Ukrainie.

Oszczędności i przewidywane skutki finansowe

Szacuje się, że dzięki ograniczeniom w dostępie do świadczeń dla obywateli Ukrainy państwo zaoszczędzi około 30 milionów złotych w okresie od października do marca. Ministerstwo Zdrowia informuje, że w 2025 roku oszczędności wyniosą 10,76 mln zł, natomiast w 2026 roku aż 18,55 mln zł.

Z kolei łączne koszty opieki zdrowotnej dla obywateli Ukrainy w sezonie 2025/2026 oszacowano na 102,2 mln zł i 176,2 mln zł w odpowiednich latach. Zmiany mają za zadanie usprawnić zarządzanie wydatkami na świadczenia medyczne oraz zabezpieczyć interesy polskich pacjentów ubezpieczonych w NFZ.

Dlaczego rząd zdecydował się na zmiany?

Według ministerstwa, nowelizacja ustawy jest reakcją na konieczność ochrony polskiego systemu ochrony zdrowia oraz zapewnienia pacjentom ubezpieczonym skuteczniejszej opieki medycznej. Dotychczasowy model, w którym leczenie obywateli Ukrainy było finansowane ze środków publicznych, generował znaczne obciążenia finansowe.

Resort podkreśla, że zaproponowane ograniczenia nie mają na celu całkowitego zablokowania pomocy medycznej dla cudzoziemców, a jedynie eliminację niektórych kosztownych i niekrytycznych świadczeń dla osób bez ubezpieczenia. Szczególną ochroną objęto dzieci oraz osoby poszkodowane wojną, które nadal będą mogły korzystać z pełnego zakresu pomocy.

Co warto wiedzieć?

• Legalni obywatele Ukrainy z potwierdzonym statusem mogą korzystać z opieki jak obywatele Polski.
• Projekt ustawy ogranicza świadczenia dla nieubezpieczonych Ukraińców głównie do podstawowych usług.
• Dzieci oraz osoby ubezpieczone nie będą objęte ograniczeniami.
• Planowane zmiany mogą przynieść oszczędności rzędu 30 mln zł w 6 miesięcy.
• Prawo do świadczeń zachowają ofiary działań wojennych.

Zmiany te wpisują się w szerszy kontekst zarządzania systemem opieki zdrowotnej w Polsce, mając na celu optymalizację dostępności usług i ochronę interesów ubezpieczonych obywateli.