Co zaczyna boleć przy raku jelita grubego? Onkolog wyjaśnia, dlaczego pacjenci są zaskoczeni

Rak jelita grubego – wolno rozwijająca się choroba z niespecyficznymi objawami

Rak jelita grubego to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów i zarazem jedna z najgroźniejszych chorób nowotworowych. Charakteryzuje się powolnym wzrostem i zdolnością do ukrywania się przez długi czas. Jak zwraca uwagę dr n. med. Leszek Kraj, onkolog kliniczny,

„bólu nie wpisuje się na wczesnych etapach tego nowotworu”

. Jednak z czasem, kiedy choroba przechodzi do stadium trzeciego lub czwartego, ryzyko pojawienia się bólu wzrasta. Nie zawsze jednak ból występuje, często pacjenci są zaskoczeni brakiem tego objawu nawet przy zaawansowanym stadium.

Etapy rozwoju raka jelita grubego

Stopień zaawansowania raka jelita grubego klasyfikuje się na podstawie rozprzestrzeniania zmian nowotworowych:

• Etap 0: Nieprawidłowe komórki znajdują się wyłącznie w wewnętrznej wyściółce jelita.
• Etap 1: Rak wnika w błonę mięśniową, lecz nie jest jeszcze przerzutowy.
• Etap 2: Nowotwór rozrasta się poza ścianę jelita, ale węzły chłonne pozostają niezaatakowane.
• Etap 3: Zajęte są węzły chłonne otaczające guz, jednak przerzuty do innych organów nie występują.
• Etap 4: Pojawiają się przerzuty w innych narządach, takich jak wątroba czy płuca.

Gdzie i jak boli przy raku jelita grubego?

Ból w przebiegu raka jelita grubego jest zazwyczaj niespecyficzny i rzadko jest pierwszym objawem choroby. Choć możliwe jest występowanie bólu brzucha, najczęściej nie oznacza to raka jelita grubego, a raczej inne, znacznie częstsze schorzenia – np. niestrawność czy infekcję.

W przypadku chorób narządów jamy brzusznej, takich jak wątroba, trzustka czy drogi żółciowe, również może wystąpić ból brzucha, dlatego ten objaw nie pozwala wykluczyć lub potwierdzić rozpoznania.

Dr Kraj wyjaśnia także, że unerwienie jamy brzusznej jest na tyle skomplikowane i niespecyficzne, że ból może być odczuwany w miejscach, gdzie problemy nie mają bezpośredniego położenia. Przykładem jest zapalenie wyrostka robaczkowego, które zaczyna boleć wyżej niż znajduje się zapalony narząd.

Na dodatek każdy człowiek ma inny próg bólu, dlatego objawy bólowe pojawiają się i są odczuwane indywidualnie.

Zaawansowany rak jelita grubego, a brak bólu

Często zdarza się, że pacjent jest zaskoczony brakiem bólu mimo obecności przerzutów i zaawansowanego stadium choroby. To zjawisko nie jest rzadkie. Niestety, ból – nawet przewlekły – przy raku jelita występuje relatywnie rzadko. Za to częstszymi sygnałami są zmiany w rytmie wypróżnień, wzdęcia, osłabienie czy nagłe zaparcia.

Jak rozpoznać ból w raku jelita grubego?

Choć pacjenci często pytają o miejsce lokalizacji bólu, trudno wskazać jednoznacznie, gdzie boli jelito chorego na raka. Struktura nerwowa jamy brzusznej jest wieloukładowa i wieloźródłowa, przez co ból może być odczuwany w różnych miejscach brzucha, czasem nawet daleko od faktycznego źródła problemu.

Dlatego nie można w pełni polegać na lokalizacji bólu jako na jednoznacznym objawie raka jelita. Pacjentom często trudno określić, co dokładnie ich boli, a lekarz musi wziąć pod uwagę całość symptomów i badań diagnostycznych.

Dyskomfort związany z rosnącym nowotworem

Na wczesnym etapie choroby pacjent nie odczuwa zwykle żadnego wyraźnego dyskomfortu ani nie czuje, że w jelicie rośnie coś niepokojącego. Dolegliwości pojawiają się najczęściej w postaci spokojnych zaparć lub zmian rytmu wypróżnień.

Gdy zmiana nowotworowa rośnie i zajmuje większą przestrzeń, mogą pojawić się uczucia dyskomfortu, które pacjent może interpretować jako przeszkodę czy obecność „kuleczki”.

Onkolog wyraźnie podkreśla, że

„nie warto czekać na pojawienie się bólu – jeśli zauważymy nagłe i utrzymujące się zaparcia, które wcześniej się nie pojawiały, zdecydowanie należy zgłosić się do lekarza”

. Najlepiej rozpocząć diagnostykę u lekarza pierwszego kontaktu, który zdecyduje o dalszym leczeniu lub skierowaniu do specjalisty.

Skuteczna kontrola bólu nowotworowego

Ból kojarzony jest przez pacjentów z ogromnym cierpieniem, zwłaszcza przy zaawansowanych nowotworach. Jednak nowoczesna onkologia dysponuje szerokimi możliwościami leczenia dolegliwości bólowych – zarówno farmakologicznymi, jak i niefarmakologicznymi metodami.

Choć nie można zagwarantować, że każdy pacjent będzie wolny od bólu, medycyna coraz skuteczniej potrafi go zminimalizować lub zupełnie wyeliminować. To bardzo dobra wiadomość dla chorych i ich bliskich, podkreśla dr Kraj.

Kim jest dr Leszek Kraj?

Dr n. med. Leszek Kraj jest onkologiem klinicznym oraz adiunktem w Klinice Onkologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Specjalizuje się w systemowym leczeniu nowotworów oraz prowadzi zajęcia z onkologii klinicznej dla studentów medycyny. Jego badania naukowe skupiają się na onkologii układu pokarmowego oraz leczeniu wspomagającym.

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (PTOK) oraz Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO).