Nie tylko grypa i COVID. W Krakowie powraca zapomniana choroba zakaźna

Jesień to okres, kiedy liczba infekcji dróg oddechowych rośnie, co wiąże się zwłaszcza z grypą oraz COVID-19. Jednak w tym roku pojawił się również inny problem zdrowotny, który wielu z nas zdążyło już zapomnieć – krztusiec. W Krakowie sytuacja jest alarmująca, gdyż liczba zachorowań na tę bakteryjną chorobę wzrosła wielokrotnie w porównaniu do poprzednich lat. Co więcej, chorują nie tylko dzieci, lecz także dorośli, zwłaszcza ci, którzy zaniedbują odświeżanie szczepień.

• W Małopolsce zgłoszono wzrost zachorowań aż 38-krotnie.
• Najczęściej chorują młodzież oraz osoby po 40. roku życia.
• Eksperci podkreślają konieczność szczepień przypominających dla dorosłych co 10 lat.

Kraków liderem w liczbie przypadków

Początek sezonu infekcyjnego przynosi nie tylko wzrost grypy i RSV, lecz także wyraźne nasilenie zachorowań na krztusiec, znany również jako koklusz. W 2023 roku w Krakowie potwierdzono 32 takie przypadki, natomiast do końca 2024 roku liczba ta wzrosła do 1237 – co oznacza wzrost o ponad 3800 proc. W całej Małopolsce zarejestrowano już w 2025 roku 3281 zachorowań.

„Zachorowania na krztusiec utrzymują się na wysokim poziomie, co jest spowodowane m.in. niskim wyszczepieniem dorosłych. Powinni oni szczepić się co 10 lat, jednak do tej pory ten aspekt profilaktyki nie był wystarczająco promowany” – mówi dr Lidia Stopyra, specjalistka chorób zakaźnych i pediatrii ze Szpitala im. S. Żeromskiego w Krakowie.

Aby przeciwdziałać tym niepokojącym trendom, miejscy radni rozpoczęli realizację programu bezpłatnych szczepień dla dorosłych. W 2025 roku planuje się objąć nim około 400 mieszkańców Krakowa, a na ten cel przeznaczono budżet przekraczający 71 tysięcy złotych. Program ma na celu zatrzymanie łańcucha zakażeń oraz ochronę szczególnie narażonych niemowląt i małych dzieci.

Krztusiec – charakterystyka choroby i rozpoznanie

Krztusiec to zakażenie bakteryjne spowodowane przez Bordetella pertussis. W początkowej fazie przypomina przeziębienie z łagodnym katarem, kaszlem i gorączką, co utrudnia wczesne rozpoznanie. Dopiero w dalszym przebiegu pojawia się męczący napadowy kaszel, który może trwać tygodniami. Szczególnie u maleńkich dzieci choroba może prowadzić do bezdechu oraz niedotlenienia, a w skrajnych przypadkach zagrażać życiu.

U dorosłych manifestuje się zwykle jako długotrwały suchy kaszel, często mylony z alergią. W tym czasie chorzy mogą nieświadomie rozsiewać bakterie, zakażając przede wszystkim niemowlęta, które nie uzyskały jeszcze pełnej odporności. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków oraz leków ułatwiających odkrztuszanie.

Sposoby ochrony przed krztuścem

Najskuteczniejszą metodą profilaktyki pozostają szczepienia, które dzieci otrzymują zgodnie z obowiązkowym kalendarzem. Jednak odporność z czasem maleje, dlatego zaleca się, by dorośli co 10 lat przyjmowali dawkę przypominającą szczepionkę typu Tdap, chroniącą jednocześnie przed tężcem i błonicą.

Szczególne znaczenie ma szczepienie kobiet w ciąży, ponieważ przekazywane przez nie przeciwciała pomagają chronić niemowlę w pierwszych miesiącach życia. Ponadto warto pamiętać o podstawowych zasadach higieny – częstym myciu rąk, regularnym wietrzeniu pomieszczeń oraz unikaniu kontaktu z osobami chorymi.

Źródła informacji stanowią dane Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Rady Miasta Krakowa oraz meldunki epidemiologiczne GIS.