Niepokojący wzrost raka jelita u młodych. Gastrolodzy ujawniają przyczynę

Coraz młodsze osoby w Polsce są dotknięte rakiem jelita grubego, co niepokoi ekspertów medycznych. Nowotwór ten diagnozowany jest znacznie częściej u ludzi w wieku 30-40 lat, co stanowi poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia. Lekarze podkreślają, że im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym większa jest szansa na całkowite wyleczenie.

Charakterystyka i rozwój raka jelita grubego

Rak jelita grubego rozwija się z komórek wyściółki jelita i jest chorobą, która często przebiega bezobjawowo przez długi czas. W Polsce każdego roku diagnozuje się kilkanaście tysięcy nowych przypadków, a ostatnio szczególny wzrost zachorowań widoczny jest w grupie wiekowej 30-50 lat.

„Obserwujemy wyraźne obniżenie granicy wieku pacjentów chorujących na raka jelita. Coraz częściej dotyczy to osób około 40. roku życia, a nawet młodszych trzydziestolatków z zaawansowaną chorobą” – zaznacza prof. Wojciech Marlicz, gastrolog.

Nowotwór u młodych często ma szybszy i bardziej agresywny przebieg, co może skutkować przerzutami, najczęściej do wątroby, już w chwili postawienia diagnozy.

Typowe objawy raka jelita grubego

Początkowe symptomy nowotworu mogą być nierzadko subtelne i łatwo je przeoczyć, lecz znajomość sygnałów ostrzegawczych jest niezwykle ważna. Do najczęściej występujących objawów należą:

• zmiany w rytmie wypróżnień,
• ślady krwi w kale,
• bóle brzucha i wzdęcia,
• nudności, utrata masy ciała bez wyraźnej przyczyny,
• przewlekłe zmęczenie i obniżony apetyt,
• czasem zmiany preferencji żywieniowych,
• oraz trudności z oddawaniem moczu.

Reakcja na te objawy jest kluczowa, ponieważ wykrycie i usunięcie polipów jelitowych może zapobiec rozwojowi nowotworu.

Co powoduje raka jelita grubego u młodych pacjentów?

Według specjalistów, przyczyną większości przypadków jest styl życia, podczas gdy czynniki genetyczne odpowiadają jedynie za około 5% zachorowań.

„Ryzyko zwiększa dieta bogata w wysoko przetworzone produkty, w tym czerwone mięso, uboga w błonnik i bogata w tłuszcze. Jednak samo wyeliminowanie tych składników nie daje gwarancji ochrony przed chorobą” – tłumaczy dr n. med. Tadeusz Tacikowski.

Inne istotne czynniki ryzyka to:

• brak aktywności fizycznej,
• otyłość,
• przewlekły stres,
• choroby zapalne jelit,
• palenie papierosów,
• nadmierne spożycie alkoholu,
• częste stosowanie antybiotyków.

Niektóre czynniki ryzyka mogą ciągle pozostawać nieznane – podkreśla dr Tacikowski.

Według Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego, wzrost zachorowań u osób poniżej 50. roku życia jest podobny u kobiet i mężczyzn, co sugeruje, że za epidemią stoją zmiany środowiskowe i zachowania, a nie czynniki hormonalne.

Profilaktyka i działania zapobiegawcze

Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, eksperci rekomendują:

• stosowanie diety bogatej w błonnik – warzywa, owoce oraz produkty pełnoziarniste,
• ograniczenie spożycia wysoko przetworzonych produktów i czerwonego mięsa,
• regularną aktywność fizyczną, która sprzyja prawidłowej pracy jelit i pomaga utrzymać właściwą masę ciała,
• unikanie alkoholu i wyrobów tytoniowych,
• regularne badania przesiewowe, zwłaszcza kolonoskopię – zalecane są po 40. roku życia lub dużo wcześniej, jeśli w rodzinie występował rak jelita.

Wczesne wykrycie choroby nie tylko zwiększa szanse na całkowite wyleczenie, ale także zmniejsza ryzyko powikłań.