Rząd zdecydował – 800 plus tylko dla pracujących. Tysiące rodzin straci pieniądze

Sejm przyjął prawo, które wywraca dotychczasową politykę wsparcia socjalnego dla cudzoziemców do góry nogami. Od początku nowego roku świadczenie 800 plus oraz inne dodatki będą przysługiwać wyłącznie rodzinom, w których rodzic aktywnie pracuje lub prowadzi działalność gospodarczą. Dodatkowo obowiązywać będzie miesięczna weryfikacja zatrudnienia oraz uczęszczania dziecka do polskiej szkoły.

Legalizacja pobytu uchodźców do marca 2026 roku

Rząd zdecydował również o przedłużeniu legalnego pobytu uchodźców z Ukrainy do 4 marca 2026 roku. Ta decyzja jest efektem wydłużenia tymczasowej ochrony uchodźców wojennych przez Radę Unii Europejskiej. Jednakże, wraz z tym krokiem, ograniczony został katalog darmowych świadczeń zdrowotnych dla dorosłych Ukraińców, którzy nie posiadają ubezpieczenia.

Nowe kryteria 800 plus: praca i nauka dziecka jako warunek

Od nowego roku rodzic będący obywatelem Ukrainy lub innego kraju spoza Unii Europejskiej, chcąc otrzymać 800 plus, musi spełnić trzy kluczowe warunki. Po pierwsze, musi być zatrudniony na umowę o pracę, umowę zlecenie lub prowadzić własną działalność, uzyskując przynajmniej połowę minimalnego wynagrodzenia (w 2025 roku oznacza to 2 333 zł brutto). Po drugie, dziecko musi uczęszczać do polskiej szkoły. Po trzecie, konieczne jest posiadanie ważnego numeru PESEL i faktyczne zamieszkiwanie w kraju. Zarówno 800 plus, jak i inne świadczenia zostaną poddane comiesięcznej weryfikacji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który będzie korzystał m.in. z danych Straży Granicznej. Wypadnięcie z listy pracujących skutkować będzie przerwaniem wypłaty świadczenia już po miesiącu.

Pakiet dodatków tylko dla aktywnych na rynku pracy

Nowe przepisy nie dotyczą wyłącznie 800 plus, ale również innych świadczeń, takich jak dodatek „Dobry Start” czy „Aktywny Rodzic”. Ich wypłata również zostanie uzależniona od spełnienia wymogów zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej.

Minister finansów Andrzej Domański spodziewa się, że państwowy budżet dzięki tym zmianom zaoszczędzi „niskie miliardy złotych” – mniej niż 5 miliardów złotych rocznie. Szacuje się, że z systemu może wypadnąć kilkadziesiąt tysięcy rodzin.

Zdaniem wiceministra spraw wewnętrznych Macieja Duszczyka, zmiany są uzasadnione, biorąc pod uwagę, że Ukraińcy stanowią już ponad 5% zatrudnionych w Polsce. Podkreślił, że osoby faktycznie pracujące nie powinny obawiać się nowych wymogów.

Ograniczenia w bezpłatnej opiece zdrowotnej

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych aspektów nowelizacji są cięcia w dostępie do darmowej opieki medycznej. Z listy usług finansowanych z Funduszu Pomocy usunięto m.in. leczenie stomatologiczne, rehabilitację leczniczą, większość refundowanych leków oraz planowane zabiegi endoprotezoplastyki i usunięcia zaćmy.

Dzięki tym ograniczeniom resort zdrowia liczy na oszczędność około 30 milionów złotych do marca 2026 roku. Praktycznie oznacza to, że dorośli uchodźcy z Ukrainy bez ubezpieczenia zdrowotnego będą musieli ponosić koszty leczenia stomatologicznego lub rehabilitacji z własnego portfela. Pełen dostęp do świadczeń zachowają natomiast dzieci oraz osoby opłacające składkę zdrowotną.

Niektórzy eksperci prawni wyrażają obawy, że selektywne ograniczenia mogą być niezgodne z konstytucją i mogą ponownie napotkać prezydenckie weto.

Podsumowanie najważniejszych zmian

• Świadczenia rodzinne, w tym 800 plus, zostaną uzależnione od comiesięcznej kontroli zatrudnienia i uczęszczania dziecka do szkoły.
• Legalny pobyt uchodźców z Ukrainy przedłużono do 4 marca 2026 roku.
• Dorosłym nieubezpieczonym Ukraińcom ograniczono dostęp do darmowej opieki zdrowotnej, co ma przynieść oszczędności budżetowe.

Więcej informacji i źródła

1. Bankier.pl: „800 plus tylko dla cudzoziemców, którzy pracują” (13 IX 2025)
2. Business Insider Polska: „Nowe zasady 800 plus. Minister finansów podaje kwoty oszczędności” (9 IX 2025)
3. Gazeta Prawna: „Rząd ograniczy leczenie Ukraińców w Polsce. Kto straci dostęp do darmowej opieki?” (6 IX 2025)
4. Infor.pl: „Sejm: do 4 marca 2026 r. Ukraińcy są legalnie w Polsce” (15 IX 2025)

Minister finansów Andrzej Domański przewiduje, że budżet państwa zaoszczędzi mniej niż 5 miliardów złotych rocznie dzięki nowym regulacjom dotyczącym świadczeń socjalnych.